WAŻNIEJSZE WYDARZENIA W DZIEJACH  

Żywieckiej Biblioteki Samorządowej

1892-2007

 

K  A  L  E  N  D  A  R  I  U   M

Rok 1891  dla uczczenia 100 lecia Konstytucji 3 Maja w Galicji zostało założone Towarzystwo Szkoły Ludowej. Organizacja, której celem był rozwój oświaty wśród ludu. Towarzystwo Szkoły Ludowej (TSL) działało do 1939 roku a założyła go grupa skupiona wokół pisma „Nowa Reforma”.

Pierwszym prezesem TSL był poeta Adam Asnyk.

Celem Towarzystwa było:

-         szerzenie oświaty szkolnej i pozaszkolnej wśród ludu polskiego,

-         zakładanie szkół, przedszkoli, ochronek,

-         rozwój sieci bibliotek i czytelni,

-         organizowanie kursów dokształcających dla analfabetów,

-         prowadzenie szerokiej działalności kulturalnej poprzez tworzenie amatorskich zespołów teatralnych, śpiewaczych i orkiestr.

Organem prasowym TSL i KÓŁ TSL im.Tadeusza Kościuszki był „Przewodnik „Oświatowy” – publikowany od 1901 roku i „Kalendarz TSL” wydawany od roku 1908,

Rok 1982  Założenie Koła Towarzystwa Szkoły Ludowej im,Adama Asnyka w Żywcu.

Założycielem  żywieckiego Koła był inspektor szkolny Pan Władysław Nowotarski    Społeczna praca w TSL, skupiała ludzi dobrej woli, wielkich i żarliwych Patriotów, o wysokim poczuciu obowiązku obywatelskiego. W Żywcu z tego okresu nie zachowały się dokumenty.

W  zachowanych  w Archiwum Państwowym w Żywcu oraz Muzeum  Żywieckim , sprawozdaniach dotyczących działalności  Koła Towarzystwa Szkoły Ludowej w Żywcu, jako rok założenia Koła a tym samym biblioteki pojawiają się dwie daty. Rok 1892 i rok 1896. Ponieważ w sprawozdaniu Zarządu Głównego TSL w Krakowie zapisana jest data powstania Koła w roku 1892* , opracowujące KALENDARIUM ŻYWIECKIEJ BIBLIOTEKI SAMORZĄDOWEJ – przyjęły  ROK 1892 JAKO ROK POWSTANIA ŻYWIECKIEJ BIBLIOTEKI.

Ten sam rok 1892, podany jest także w wydawnictwie pt. „Praca Światowa Towarzystwa Szkoły Ludowej w powiecie żywieckim w roku  1932” wydanego nakładem KÓŁ TSL  powiatu żywieckiego.

• Sprawozdanie Zarządu Głównego TSL z działalności Towarzystwa Szkoły Ludowej za rok 1932,Wydano nakładem Zarządu Głównego T.S.L. Kraków 1933 r

Za bibliotekę typu miejskiego uważano taką bibliotekę, która posiadała co najmniej 1000 tomów.Biblioteka posiadająca mniej niż niż 1000 książek, uważana była za bibliotekę stałą typu wiejskiego.Mianem „biblioteki ruchomej” określano bibliotekę niestałą, w której zmieniano książki co pewien , najczęściej kilkumiesięczny okres, a w której liczba książek wahała się w granicach 50-150- tomów.

Rok 1925              W dniu 5 lipca w sali Browaru odbyło się pod przewodnictwem inż.St.Foxa pierwsze posiedzenie Zarządu Powiatowego TSL, na którym ustalono Regulamin Instytucji.oraz omówiono ogólny program pracy dla wszystkich KÓŁ TSL powiatu żywieckiego.

Punkt pierwszy programu: „ Stworzenie w powiecie sieci bibliotek ruchomych jako zaczątków  pracy oświatowej”.

Rok 1927          Ważnym społecznie wydarzeniem kulturalnym było uroczyste otwarcie Czytelni Towarzystwa Szkoły Ludowej. Nastąpiło to w dniu 3 maja.W czterech wyremontowanych pomieszczeniach (wcześniej znajdowały się tam ubikacje) przy ulicy Kościuszki 20, swoje miejsce znalazły: biblioteka , czytelnia,pokój posiedzeń i zebrań oraz pokój gospodarza lokalu. W ciągu 8 miesięcy od maja do grudnia 1927 roku z czytelni skorzystało  6236 osób.

Rok 1928         W działalności TSL był rokiem przełomowym, gwałtownie wzrosła ilość bibliotek, książek., wypożyczeń,

Roczna ilość wypożyczeń 16,656 dzieł ( w stosunku do roku 1927 wzrosła o 40 %)

W powiecie żywieckim działało już 14 bibliotek ruchomych.

Rok 1929         Biblioteka Miejska liczyła 4168 tomów a korzystało z niej 377 czytelników.

W ciągu roku sprawozdawczego wypożyczono 19,76 dzieł a czytelnicy odwiedzili bibliotekę 13.574 razy.

Do dyspozycji czytelników czytelnia w Żywcu prenumerowała 42 tytuły czasopism (w tym 9 zagranicznych) reprezentujących wszystkie regiony, kierunki polityczne czy społeczno-kulturalne. W celu sprawniejszego funkcjonowania biblioteki Koło TSL w Żywcu postanowiło wydać drukowany katalog biblioteki.

Przeprowadzono reorganizację bibliotek ruchomych.Książki zuzyte wycofano,zniszczone oddano do naprawy.Reorganizacja szła w kierunku tworzenia z „bibliotek ruchomych”, czytelni wiejskich,które stawały się podstawową komórką organizacyjną pracy oświatowej w danej miejscowości.

Rok 1932         W sprawozdaniu Zarządu Głównego TSL z działalności Towarzystwa czytamy:...” wzrosła liczba Kół i bibliotek,....przybyło książek i czytelników...”

Biblioteki należały do najbardziej popularnych form pracy TSL. Prawie każde Koło i każda czytelnia posiadała bibliotekę. Szereg Kół prowadziło bardzo intensywną akcję biblioteczną w swym powiecie, Do takich   Kół należały : Koło w Krakowie, w Tarnowie, w Tarnopolu, w Żywcu, w Bochni, w Jarosławiu, Buczaczu, Stanisławowie i szereg innych”,

Bedące w rankingu na czwartym miejscu Koło TSL w Żywcu świętowało już  w 1934 roku jubileusz 40-lecia Koła.

Rok 1935         Ten rok Zarząd Główny TSL poświęcił pracom organizacyjnym w bibliotekach powiatowych: katalogowano książki,inwentaryzowano,do każdego tomu zakładano kartę książki.Na odpowiednich kursach szkolono bibliotekarzy.

Organizacją księgozbiorów bibliotek powiatowych i wyposażeniem bibliotek w odpowiednie druki zajął się Zarząd Główny TSL. Lokalem bibliotecznym, jego wyposażeniem zajęły się Zarządy Kół TSL, które wspierały Inspektoraty Szkolne i Powiatowe Komisje  Oświaty Pozaszkolnej,

 Stan księgozbiorów 24 Bibliotek Powiatowych TSL  Zachodniej Małopolski w dniu 3 grudnia 1935 roku wynosił łącznie  35.890 woluminów z czego 1727 woluminów było w Żywcu, co bibliotece żywieckiej dało V miejsce pod względem zasobności.

Największe księgozbiory posiadały biblioteki powiatowe w następujących miastach: Kraków., Tarnów, Nowy Sącz, Rzeszów i ŻYWIEC !

Centralną Biblioteką Powiatową w Żywcu w tym czasie kierował nauczyciel Pan Józef Zięba.

Rok 1936          Oprócz Powiatowej Biblioteki Centralnej, która obsługiwała 28 punktów bibliotecznych działały w Żywcu:

o       Biblioteka  podręczna pracownika oświatowego, która liczyła 42 tomy

o       Biblioteka  pedagogiczna ZNP, która liczyła 99 tomów

o       Biblioteka miejscowa licząca 5529 tomów

o       Czytelnia.

 

Rok 1939         Ważnym wydarzeniem kulturalnym miasta była zorganizowana w maju wystawa książki.

Obok klasyków i noblistów prezentowano takie działy jak : „Przyroda i technika”, „W sadzie i w polu”, „W chacie i oborze”, „Na zegarze dziejowym”, książki humorystyczne i religijne.

Nie zabrakło książek dla młodzieży i bajek dla dzieci. W środku sali wystawowej umieszczono książki XV-XVIII wieczne, a przede wszystkim  zbiory regionalne dotyczące Żywiecczyzny.

Osobna sala poświęcona była zobrazowaniu wysiłków miejscowych Towarzystw  Oświatowych nad rozbudowa sieci bibliotek oraz czytelnictwa na Ziemi Żywieckiej. Przygotowana przez TSL wystawa książek cieszyła się dużym zainteresowaniem. Odwiedziło ją 3687 osób.

Gdy we wrześniu wybuchła  II wojna światowa Niemcy wywieźli do obozów zagłady część członków i działaczy TSL z powiatu żywieckiego m.in. dypl.inż. Mieczysława Mączyńskiego, prof.Michała Jeziorskiego wybitnego nauczyciela, bibliotekarza i nauczyciela Józefa Ziębę i wielu innych szlachetnych ludzi, nieodżałowanych działaczy, patriotów, którzy położyli ogromne zasługi dla sprawy wolności, oświaty, kultury i czytelnictwa, często za cenę własnego życia.

Lata 1939-1945

Okupacja niemiecka w brutalny sposób przerwała działalność Towarzystwa Szkoły Ludowej oraz bibliotek.

Rok 1945         Po zakończeniu działań wojennych i wyzwoleniu Żywca, w kwietniu 1945 roku, przystąpiono do ponownego uruchomienia biblioteki.Zorganizowana przez byłe działaczki TSL Halinę Grządziel i Helenę Bidziuk, wśród mieszkańców miasta zbiórka ocalałych z pożogi wojennej książek biblioteki Towarzystwa TSL, stanowiła księgozbiór tworzonej od podstaw biblioteki miejskiej.

Biblioteka swoją działalność rozpoczęła już w maju 1945 roku i prowadzona była społecznie. Funkcję społecznego kierownika biblioteki w latach 1945-1949 sprawował mgr Antoni Hołowiński.

Rok 1946         Potrzeby rozrastającej się biblioteki były przyczyną wystąpienia Pana Antoniego Hołowińskiego do Zarządu Miejskiego w Żywcu o przejęcie przez miasto prowadzonej społecznie biblioteki. Nastąpiło to na posiedzeniu Rady Miejskiej w dniu 17 i 18 grudnia.

Rok 1947         Rada Miejska uchwaliła statut biblioteki. Powołano  Komitet Biblioteczny, którego przewodniczącym został Pan Edmund Zyzak.

Początkowo biblioteka mieściła się w pomieszczeniach, które przed wojną zajmowało TSL przy ulicy Kościuszki, następnie została przeniesiona do pomieszczeń w ratuszu.

Rok 1948         Zarząd Miejski przydzielił dla potrzeb biblioteki część pomieszczeń w budynku przylegającym do Ratusza (Rynek 1a)

Rok 1949         30 października 1946 roku Powiatowa Rada Narodowa w Żywcu podjęła uchwałę o prowadzeniu przez samorząd Powiatowej Biblioteki Publicznej. Organizacją biblioteki zajęła się Pani Janina Koczurówna. Biblioteka rozpoczęła pracę z chwilą otrzymania lokalu i książek, był to rok 1947.W 1948 roku Wydział Powiatowy  zaangażował do pracy na stanowisku kierownika biblioteki Panią Izabelę Nowakowską. Wobec przedstawicieli władz, zebranego społeczeństwa, w dniu 16 stycznia 1949 roku poprzez uroczyste przecięcie wstęgi, którego dokonał starosta w odremontowanym po Muzeum Miejskim lokalu przy ulicy Rynek 1 a otwarto Powiatową Bibliotekę Publiczną w Żywcu

Przy czym w sposób symboliczny przez podpisanie stosownego aktu dokonano otwarcia innych bibliotek gminnych na terenie powiatu żywieckiego.

W listopadzie stanowisko kierownika Powiatowej Biblioteki Publicznej powierzono Pani Marii Różyckiej.

Rok 1950         Od dnia 1 stycznia Pani Halina Grządziel pracująca w Miejskiej Bibliotece Publicznej społecznie, na wniosek Komisji Biblioteczno-Muzealnej do władz miasta, otrzymuje w bibliotece  płatny etat kierownika biblioteki miejskiej.

Rok 1955         Nastąpiło połączenie Powiatowej Biblioteki Publicznej z Miejską Biblioteką Publiczną. Kierownikiem Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Żywcu została mgr Jadwiga Herniczek. Funkcję kierownika, a następnie dyrektora biblioteki pełniła do końca grudnia 1990 roku, kiedy to przeszłą na zasłużoną emeryturę.

W chwili połączenia bibliotek miejskiej i powiatowej, na terenie powiatu żywieckiego działało 16 bibliotek gromadzkich, 92 punkty biblioteczne ( do końca 1955 roku przybyło ich jeszcze 26) , oraz Biblioteka Miejska w Suchej Beskidzkiej.

Do najczęściej organizowanych form pracy w bibliotekach należały w tym okresie: wystawy książek organizowane pod hasłami walki o pokój i wykonanie zadań planu 6-letniego,konkursy recytatorskie i czytelnicze, pogadanki i współzawodnictwo pomiędzy bibliotekami.

Lata 1959-1960

W tych latach Ministerstwo Kultury i Sztuki wspólnie z Zarządem Głównym Związku Zawodowego Pracowników Kultury i Zarządu Głównego Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, w porozumieniu z organizacjami wchodzącymi w skłąd Centralnej Komisji Koordynacyjnej, zorganizowało współzawodnictwo publicznych bibliotek powszechnych. Celem współzawodnictwa było podniesienie poziomu pracy bibliotek.

Do współzawodnictwa przystąpiła Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Żywcu oraz 26 bibliotek Gromadzkich powiatu żywieckiego.

Rok 1961         50 zespołów czytelniczych przystępuje do konkursu czytelniczego ogłoszonego przez Ministerstwo Kultury i Sztuki pod hasłem: Wiedza pomaga w życiu”. Celem konkursu było zwiększenie zainteresowania społeczeństwa książką, czasopismem a także rozszerzenie i pogłębienie działalności oświatowej bibliotek, pobudzenie instytucji i organizacji społecznych do rozwijania ruchu kształcenia i samokształcenia wśród społeczeństwa, włączenia pracy z książką do działalności domów kultury, świetlic i klubów oświatowych.

Rok 1963         Biblioteka bierze udział w  ogólnopolskim konkursie pod hasłęm „Złoty kłos dla twórcy, srebrny dla czytelnika”

Rok 1964         Wystawa książki pod hasłem : Książka to źródło wiedzy. Najważniejsza broń kultury socjalistycznej”

Rok 1966         „1000 książek -  na tysiąclecie” , to hasło inaugurujące w bibliotece rok kulturalny.

Rok 1967        Biblioteka zorganizowała wystawę książki pod hasłem : „Książka w służbie socjalizmu i pokoju”

W  dzielnicy Zabłocie , otwarto Filię nr 1 Powiatowej i Miejskiej Biblioteki  Publicznej w Żywcu

Rok 1968        W ramach obchodów Dni Oświaty Książki i Prasy , biblioteka zorganizowała wystawę książki pod hasłem „Dni Oświaty Książki i Prasy wiosennym świętem kultury polskiej”.

Rok 1969         Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna zostaje przeniesiona z budynku przy  Rynek 1a  , do pomieszczeń w Starym Zamku.

W latach sześćdziesiątych dużą popularnością cieszyły się w bibliotekach spotkania autorskie,

Z czytelnikami żywieckiej biblioteki spotkali się między innymi: Karol Bunsch, Włodzimierz Maciąg, Jan Sztaudynger, Władysław Bodnicki, Józef Frasik, Magdalena Samozwaniec, Juliusz Kydryński.

Rok 1970         We wszystkich bibliotekach publicznych  w powiecie żywieckim przeprowadzono selekcję zbiorów.

Rok 1973          W bibliotekach na terenie powiatu żywieckiego eksponowana była wystawa p.t.: ”BIBLIOTHECA PATRIA” ilustrująca stan i perspektywy Biblioteki Narodowej.

W żywieckiej bibliotece zorganizowano też konkurs i wystawę poświęconą 500 rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika.

Rok 1975          Z okazji Międzynarodowego Roku kobiet przygotowano wystawę p.t. „KOBIETA I LITERATURA”.

W związku z reformą administracyjną kraju, nastąpiła likwidacja  powiatów .Powstało województwo bielskie. Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Żywcu, przyjęła nazwę Miejska Biblioteka Publiczna.

Po spisaniu porozumienia pomiędzy Miejską Biblioteką Publiczną w Żywcu a Wojewódzką Biblioteką Publiczną w Bielsku-Białej, żywiecka biblioteka pełniła  zadania biblioteki rejonowej i działała w imieniu Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej (do marca 1991 roku.)

Rok 1976         Rok ten został ogłoszony przez UNESCO „ROKIEM BIBLIOTEK I CZYTELNICTWA”. Z tej okazji zorganizowano wystawę książek pod takim samym tytułem.

W miesiącu sierpniu. Biblioteka miejska po raz kolejny zmienia lokal. Z powodu remontu Starego Zamku zostaje przeniesiona do nie wyremontowanych i nieprzystosowanych dla potrzeb biblioteki pomieszczeń  w budynku przy ulicy Dworcowej 2, gdzie wcześniej mieściła się Komenda  Milicji Obywatelskiej.

W   1976 przyłączono do żywca miejscowość MOSZCZANICA, działająca tam biblioteka została przejęta przez Miejską Bibliotekę  Publiczną jako Filia nr 2.

Rok 1978        Uruchomiono Filię nr 3  Miejskiej Biblioteki Publicznej W Żywcu na Osiedlu Młodych.

 

Rok 1979         Otwarto kolejną  Filie biblioteczną nr 4 na Osiedlu Pod Grapą. Lata siedemdziesiąte kończą dwa konkursy czytelnicze organizowane przez Bibliotekę.

Pierwszy z okazji Międzynarodowego Dnia Dziecka p.t. „Przyjaciele naszego dzieciństwa” , drugi ogłoszony przez Zarząd Główny Ligi Kobiet p.t :” 35 lecie PRL w literaturze pamiętnikarskiej i relacjach ustnych”

Rok 1981         Otwarcie Filii Miejskiej Biblioteki Publicznej nr 5 na Osiedlu 700-lecia.

Z księgozbioru Miejskiej Biblioteki Publicznej wydzielono książki dla dzieci i utworzono  „ODDZIAŁ DLA DZIECI”

Rok 1982         Biblioteka bierze udział w Plebiscycie „ORLE PIÓRO”. W wyniku tej akcji, kilka bibliotek z rejonu żywieckiego zostaje nagrodzonych przez redakcję czasopisma „Płomyk”- rocznikami  czasopism” Świat Młodych” i „Płomyk”.

Rok 1984        Zakończono współzawodnictwo bibliotek dla uczczenia 40 lecia PRL.

                 

W latach 1970 – 1980 biblioteka w Żywcu była inicjatorem i organizatorem wielu imprez oświatowo-czytelniczych. Wśród czytelników na spotkaniach autorskich gościli: Ryszard Kłyś, Stefan Atlas,Stanisław  Strumoh-Wojtkiewicz, Tadeusz Jasiński, Włodzimierz Wnuk, Tadeusz Nowak, Tadeusz Śliwiak, Julian Kawalec, Henryk Racki, Marian Reniak, Wojciech Dworczyk, Józef Mikś, Maria Romowicz i in,

Kryzys polityczny i ekonomiczny w naszym kraju w latach osiemdziesiatych w bibliotekach charakteryzował się reglamentacją wszystkiego: poczytnej i dobrze wydanej książki, nowości wydawniczych, wydawnictw słownikowych i encyklopedycznych, czasopism oraz druków bibliotecznych.

Rok 1990        Zmianę statusu biblioteki wprowadziła USTAWA O SAMORZĄDZIE TERYTORIALNYM, która stanowi, że prowadzenie biblioteki publicznej jest zadaniem własnym gminy.

Rok 1991               Z dniem 1 stycznia decyzją Burmistrza Miasta utworzono z Miejskiej Biblioteki Publicznej samodzielnie bilansujący się zakład budżetowy. 31 marca Biblioteka Miejska przestała  działać w imieniu Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Bielsku-Białęj jako Biblioteka Rejonowa.

Kierownik Działu Instrukcyjno-Metodycznego mgr Grażyna Chrustek przez trzy miesiące pełni obowiązki dyrektora biblioteki.

Po konkursie na stanowisko dyrektora Miejskiej Biblioteki Publicznej, zostaje powołana mgr Helena Kupczak, która od 1 sierpnia 1969 roku zatrudniona była w bibliotece na stanowisku kierownika Filii nr 1.

 

Przeprowadzono gruntowny remont biblioteki: wymiana okien, oświetlenia, naprawa instalacji wodno-kanalizacyjnej, malowanie pomieszczeń, pokrycie połowy dachu blachą.

Utworzono Oddział „książki mówionej” dla niewidomych i osób  niepełnosprawnych.

Uruchomiono Filię biblioteczną  w Moszczanicy Rędzinie.

Zlikwidowano na terenie miasta prowadzone społecznie punkty biblioteczne.

Likwidacji uległy Filie biblioteczne, które ze względu na swój lokal nie spełniały zadań statutowych ( Filia na Osiedlu Młodych-  lokal w korytarzu, Filia na Osiedlu Pod Grapą – lokal  to adaptacja pralni w piwnicy, Filia w Zabłociu  znajdowała się w centrali biblioteki)

Rok 1992        Pani Anna Śleziak opracowała pierwszy exlibrys biblioteki.

Podpisano umowę o współpracy bibliotek: Miejskiej Biblioteki Publicznej w Żywcu i Okresnej Kniżnicy W Cadcy na Słowacji,

Rok 1993          Powierzenie bibliotece  przez Burmistrza Miasta,  redagowania i opracowania „ECHA RATUSZA. Informatora Rady i Zarządu Miasta „

W bibliotece opracowano i przeprowadzono międzyszkolny konkurs „Wiedzy o Żywiecczyźnie”, w ramach Studium Wiedzy o Żywiecczyźnie prowadzonego przez Towarzystwo Miłośników Ziemi Żywieckiej.

Rok 1994         Powstanie działu „ZBIORY SPECJALNE”- edukacyjne kasety wideo, DVD,

Rok 1995         Jubileusz 50 lecia powojennej działalności biblioteki.

                       W bibliotece zorganizowano dwa konkursy literackie o zasięgu powiatowym,

I edycja konkursu p.t. „Biblioteka moich marzeń” oraz konkurs n.t. :”Jesteś moja Ziemio Żywiecka bliska sercu jak matka...”

Rok 1996        Dzięki sponsorom(    Instytut Goethego i Francuski w Krakowie, Biblioteka w Cadcy na Słowacji i w  Riom we Francji, prywatni ofiarodawcy), 31 lipca utworzono w bibliotece Dział „ZBIORY OBCOJĘZYCZNE”. W dziale tym w dniu otwarcia znajdowało się 657 książek  drukowanych w języku angielskim, francuskim, niemieckim i słowackim.

Rok 1997        Przy Oddziale dla dzieci zaczął działać teatrzyk kukiełkowy.

„Spotkania z książką czyli dzieje  żywieckiej biblioteki” – to temat wykładu jaki w ramach Studium Wiedzy o Żywiecczyżnie wygłosiła w Towarzystwie Miłóśników Ziemi Żywieckiej  dyrektor biblioteki Helena Kupczak.

Zorganizowano w bibliotece dwa konkursy literackie o zasięgu powiatowym.

Pierwszy p.t. „...I my też piszemy bajki...”,którego motto „Laskawa natura udzieli la mi najcenniejszego ze swych darów, daru marzenia” (Anatol France), miało umżliwić dzieciom przeniesienie się w ich własny świat fantazji i marzeń i dać możliwość wypowiedzenia się o ich baśniowym nieograniczonym żadnymi barierami świecie, oraz stać się inspiracją do własnej twórczości.

„Miejsce, które kocham – moja mała ojczyzna, jak widzę ją dzisiaj, jak wyobrażam sobie ją jutro”. To kolejny konkurs literacki ogłoszony dla młodych w czasie jednoczącej się Europy.

... to Wy jesteście tym pokoleniem, które nie będzie już znało blokady granic i odizolowanego państwa. Ale właśnie w nowej Europie będzie Wam bardzo potrzebna świadomość Małej Ojczyzny – miejsca , z którego pochodzicie i z którego możecie być dumni... czytamy w zaproszeniu do konkursu.

10 grudnia odbyło się w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Bielsku-Białęj uroczyste podsumowanie konkursu pt. „BIBLIOTEKA ROKU 1997”, organizowanego przez Wojewodę Bielskiego, Sejmik Samorządowy Województwa Bielskiego, Wojewódzką Bibliotekę Publiczną w Bielsku-Białęj oraz Zarząd Okręgu Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich,

Dyrektor  biblioteki mgr Helena Kupczak otrzymała w tym konkursie wyróżnienie za szczególny W odpowiedzi nakład pracy i zaangażowanie w działalność na rzecz biblioteki i środowiska bibliotekarskiego oraz prowadzenie różnorodnych , stałych, niekonwencjonalnych form pracy z czytelnikiem – szczególnie dziecięcym.

Rok 1998        W bibliotece zorganizowano międzyszkolny konkurs wiedzy  z okazji dwusetnej rocznicy urodzin Adama Mickiewicza pt „Adam Mickiewicz zycie i twórczość”.

O. Joachim Badeni pełnomocnik rodziny Habsburgów przekazał do biblioteki ok.470 książek pochodzących  z prywatnej biblioteki rodziny Habsburgów. Księgozbiór ten biblioteka przekazała w depozyt Muzeum Miejskiego w Starym Zamku.

Rok 1999         W związku z reformą administracyjną państwa powstają powiaty. Na mocy podpisanego porozumienia pomiędzy Zarządem Miasta Żywca i Zarządem Powiatu Żywieckiego z dniem 1 września 1999 roku Miejska Biblioteka Publiczna w Żywcu jako pierwsza w województwie  śląskim przejęła zadania biblioteki powiatowej.

Biblioteka otrzymuje z Miejskiego Centrum Ekologicznego zbiory dotyczące ochrony środowiska (książki, czasopisma, kasety  video).

Pani Bożena Hałabuda w Oddziale dla dzieci dla najmłodszych użytkowników ufundowała  KĄCIK MALUCHA.

Biblioteka organizowała konkursy plastyczne zdobnictwa  świątecznego, wybierano  „Mistrza pięknego czytania”. W konkursie wiedzy p.t. „Ekologia nauka modna czy potrzeba chwili” – udział wzięli uczniowie z żywieckich szkół.

Zorganizowano dwa konkursy literackie o zasięgu powiatowym, pierwszy  p.t. :”Zachować w pamięci”, drugi mikołajkowy, w którym zadanie polegało na dopisaniu zakończenia do następującego zdarzenia : ... 5 grudnia rano Święty Mikołaj obudził się bardzo chory... co ja teraz zrobię?... kto obdaruje dzieci prezentami?...

Biblioteka aktywnie włączyła się w XVIII Dni Literatury dla dzieci i młodzieży zorganizowane przez Wojewódzką Bibliotekę Publiczną w Katowicach  pod hasłęm „Poszukiwacze skarbów”.

Rok 2000        Miejska Biblioteka Publiczna  przyjmuje nazwę : ŻYWIECKA BIBLIOTEKA SAMORZĄDOWA.

Przeprowadzono remont w czytelni. Oddziale dla dzieci, wypożyczalni dla dorosłych i młodzieży (wyburzono stare piece i  ścianki działowe, wymalowano bibliotekę).

Biblioteka zorganizowała i przeprowadziła wiele konkursów i imprez między innymi: Konkurs na małą formę teatralną  pt. „Dzień dobry Panie Andersenie”, konkurs plastyczny „Hej kolęda, kolęda”. Wieczór andrzejkowy, „Pasowanie na czytelnika”, Ferie zimowe w bibliotece”, powiatowy konkurs wiedzy „Czy  znasz historię i dzień dzisiejszy powiatu żywieckiego”.

Konkurs na najaktywniejszego czytelnika oddziału dla dzieci, którego rozstrzygnięcie połączono z imprezą mikołajkową i inscenizacją bożonarodzeniowych jasełek.

Podpisano kolejną umowę o współpracy pomiędzy bibliotekami w Żywcu i Cadcy.

Biblioteka żywiecka gościła delegację bibliotekarzy  z partnerskiego miasta RIOM we Francji, nawiązano współpracę pomiędzy bibliotekami.

Rok 2001          Biblioteka bierze udział w obchodzonych w Riom we Francji DNIACH POLSKICH i ŚWIĘCIE KSIĄŻKI.

We francuskiej bibliotece urządzono wystawę polskiej książki, prezentowano bibliotekę oraz sztuk ę ludową Żywiecczyzny.

W żywieckiej bibliotece  w roku 2001 prezentowano dwie wystawy fotograficzne przywiezione z Francji. Pierwsza p.t. „Najpiękniejsze zakątki Riom” została podarowana bibliotece przez uczniów francuskiego gimnazjum, druga, była prezentacją portretów znanych i cenionych mieszkańców Riom.

Biblioteka w Żywcu włączyła się w Ogólnopolską Kampanię Społeczną p.t. ”Cała Polska czyta dzieciom”

Przeprowadzono drugą edycję konkursu na małą formę teatralną p.t. „Baśnie i legendy polskie”, rozstrzygnięto powiatowy konkurs literacki p.t. „Jestem twórcą baśni, podań i legend o mojej miejscowości”.

W grudniu Żywiecka Biblioteka Samorządowa została nominowana do nagrody w Konkursie Fundacji IDEE na najciekawsze inicjatywy i akcje podejmowane przez lokalne biblioteki na rzecz krzewienia czytelnictwa w ramach prowadzonej przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Kampanii Promocji Czytelnictwa w  Środowiskach Lokalnych”.

Rok 2002         Przebywający w Chicago w USA , Żywczanin Pan Zbigniew Kruczalak przekazał bibliotece w Żywcu darowiznę pieniężną w wysokości 2 tysięcy dolarów, która zgodnie z sugestią Darczyńcy została przekazana na  zakup nowości wydawniczych i sprzętu komputerowego.

Biblioteka otrzymuje w darze komputer od zaprzyjażnionej biblioteki w Riom  .

Z Fundacji Pomocy Bibliotekom Polskim w Warszawie biblioteka otrzymała bezpłątnie 1000 książek.

Rozstrzygnięto III edycję konkursu na małą formę teatralną p.t. „Baśnie i legendy krakowskie” oraz konkurs literacki „Wyprawa moich marzeń”.

18 drużyn z gimnazjów powiatu żywieckiego wzięło udział w dwuetapowym konkursie wiedzy na temat :”Powstanie i rozwój Unii Europejskiej”.

Zawieszono w działalności a następnie zlikwidowano Filię nr 2 w Żywcu Moszczanicy.

Rok 2003         Rozpoczęto komputeryzację procesów bibliotecznych.

Pan Zbigniew Kruczalak podarował bibliotece kolejne 1500 dolarów, za które zakupiono dwa programy komputerowe „LIBRA 2000” oraz nowości wydawnicze.

Zainteresowaniem cieszyły się organizowane przez bibliotekę konkursy o zasięgu powiatowym :

o       literacki „Co z mojej miejscowości, mojego regionu, mojej Małej Ojczyzny, chciałbym wnieść do wspólnego europejskiego dziedzictwa”

o       literacko plastyczny na wykonanie komiksu, którego bohaterami byli „Wolumin i Libra” (konkurs organizowany był przez Bibliotekę Śląską w Katowicach)

o       literacko-plastyczny „Góry moje góry” organizowany przez Bibliotekę Śląską w Katowicach .

      W ramach obchodów 25-lecia pontyfikatu papieża Jana Pawła II biblioteka zorganizowała konkurs literacki na temat :”Jaki ślad pozostawia w nas pielgrzymowanie Jana Pawła II po polskiej ziemi. Czy wpisuje się tylko w historię regionów i miast, które odwiedza, czy też jest dla nas przecieraniem zarastających ścieżek” .Mottem do napisania pracy konkursowej był fragment wiersza Karola Wojtyły p.t. „Siostra”.

Kolejny konkurs na małą formę teatralną został zorganizowany pod hasłem „Baśnie i bajki, które znamy i kochamy”.

 

Rok 2004         Wzorem lat ubiegłych zorganizowano w bibliotece ferie zimowe i wakacje z książką, Przeprowadzono wiele lekcji bibliotecznych, konkursy, warsztaty regionalne ze zdobnictwa bibułkowego, wystawy.

Rozstrzygnięto konkurs literacki na temat „Co bym zrobił gdybym został burmistrzem miasta”

W konkursie wiedzy o słowackiej części Euroregionu Beskidy zorganizowanego przez bibliotekę w ramach projektu p.t. „Poznajmy się, Tydzień słowacki w Żywcu” udział wzięli gimnazjaliści  z 9 gmin powiatu żywieckiego.

W czytelni biblioteki zorganizowano wystawę książki słowackiej, ze szczególnym uwzględnieniem tematyki regionów przygranicznych Kysuc i Orawy oraz literatury dla dzieci i młodzieży.

Biblioteka w ramach projektu „Poznajmy się. Tydzień polski w Namestowie” przygotowała w słowackiej bibliotece wystawę książki polskiej. Książki  z wystawy podarowano bibliotece słowackiej.

Dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych w ramach reaktywowanych przez Burmistrza Miasta „Dniach Żywca” biblioteka przeprowadziła konkurs wiedzy o mieście Żywcu. Celem tego konkursu było rozwijanie wśród dzieci i młodzieży   zainteresowania historią i dniem dzisiejszym miasta, jego kulturą, geografią, przyrodą i folklorem.

Piąta edycja konkursu na małą formę teatralną przebiegała pod nazwą  „Baśnie i legendy naszych sąsiadów”.

W listopadzie biblioteka brała udział w  I Katowickich Prezentacjach Bibliotecznych p.t. „ Biblioteka dla dzieci miejscem szczególnym”, gdzie prezentowano najciekawsze formy pracy z dziećmi.

Działający przy bibliotece teatrzyk kukiełkowy wystawił dwa przedstawienia wg opowiadań Wandy Chotomskiej „ Przygody jeża spod miasta Zgierza’ i „Toruńskie pierniki”.

1 grudnia nastąpiło oficjalne przejęcie i otwarcie Filii nr 2 w Żywcu-Sporyszu ,dawniej biblioteka w Klubie „Śrubka”

Rok 2005         Biblioteka obchodzi jubileusz 60-lecia działalności powojennej oraz 80-lecia powołania przez Towarzystwo Szkoły Ludowej biblioteki powiatowej i stworzenia w powiecie żywieckim sieci bibliotek ruchomych jako zaczątków pracy oświatowej.

W związku z reorganizacją instytucji kultury przeprowadzoną w 2004 roku  przez Radę Miejską i Burmistrza Miasta została  podjęta decyzja o przeniesieniu  biblioteki do zabytkowego budynku przy ulicy Kościuszki 5  zwanego SIEJBĄ.

Wykonano ekspertyzę budowlaną, projekt budowlany na remont i modernizację budynku, przystosowując go na potrzeby biblioteki. Dokonano wszystkich uzgodnień, uzyskano pozwolenie na budowę. Rozpoczęto starania o środki finansowe.

Rozstrzygnięto III edycję  konkursu „Biblioteka moich marzeń, i VI edycję konkursu na małą formę teatralną, która tym razem była wędrówką po baśniowym i fantastycznym świecie Orientu , po krainach „Baśni z 1001 nocy”.

Ponad 300 prac wpłynęło na konkurs plastyczny pt. „Co w moim mieście podoba mi się najbardziej”.

Trzy gimnazja i 5 szkół podstawowych wzięło udział w konkursie wiedzy o mieście  Żywcu p.t. „O swoim mieście wszystko wiem”.

Z okazji 10 rocznicy pobytu Ojca  Świętego Jana Pawła II w Żywcu zorganizowano konkurs literacki na temat :”Moje spotkanie z Janem Pawłem II na podstawie książki o Ojcu Świętym, relacji telewizyjnej, audiencji czy pielgrzymki”.

338 gimnazjalistów wzięło udział w 2 etapowym konkursie wiedzy o języku, historii i kulturze Niemiec p.t. „Poznajemy naszych przyjaciół” organizowanym przez dyrektora Żywieckiej Biblioteki Samorządowej .

Przeprowadzono konkurs czytelniczy dla niewidomych. Tematem  konkursu w związku z obchodzonymi w Polsce  DNIAMI PAPIESKIMI , był pontyfikat Papieża Jana Pawła II.

Rok 2006          W budynku Siejby wymieniono dach, okna, zrobiono elewacje, wykonano część robót budowlanych i instalacyjnych.

Rozpoczęto gruntowną selekcję  zbiorów w centrali i filiach Żywieckiej Biblioteki Samorządowej.

Rozstrzygnięto VII edycję konkursu na małą formę teatralną pt :”Baśnie,bajki i bajeczki współczesne”.

Rozstrzygnięto konkursy literackie: III edycję konkursu papieskiego  na temat :”Każdy ma swoje Westerplatte” i konkurs p.t. „Niezwykłe miejsca. Niezwykli ludzie. Niezwykłe wydarzenia” – zasięg powiatowy.

Dla dzieci zorganizowano ferie zimowe pod hasłem :”Krzysztof Kolumb- odkrywca Nowego Świata” i „Wakacje z Kubusiem Puchatkiem”.

Zorganizowano kolejny konkurs czytelniczy dla niewidomych i słabo widzących czytelników Oddziału „książki mówionej” a dla uczniów  podczas DNI ŻYWCA, „ Turniej wiedzy o mieście Żywcu”.

Pan Zbigniew Kruczalak  z Chicago ofiarował bibliotece  tysiąc dolarów na książki.

Z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Promocji Czytelnictwa otrzymaliśmy na nowości wydawnicze 25.300 złotych.

Ogłoszono wyniki II edycji konkursu papieskiego na temat :”Każdy ma swoje Westerplatte”. Celem  konkursu było przekazanie osobistych przeżyć, przemyśleń i refleksji związanych ze słowami wypowiedzianymi przez Jana Pawła II na Westerplatte.

W dniach 8 – 15 maja  obchodzono TYDZIEŃ BIBLIOTEK pod hasłem „NIE WIESZ? ZAPYTAJ W BIBLIOTECE.”

Przedszkolaki wykonały na ogłoszony przez bibliotekę konkurs plastyczny, piękne ilustracje do wiersza Jana Brzechwy ze zbioru p.t. ZWIERZYNIEC

„Niezwykłe miejsca. Niezwykli ludzie. Niezwykłe wydarzenia”, to temat konkursu literackiego, adresowanego do uczniów szkół podstawowych i gimnazjalistów powiatu żywieckiego. Celem konkursu było rozbudzenie zainteresowań problemami najbliższego  miejsca zamieszkania, popularyzacja regionalizmu wśród dzieci i młodzieży, promowanie lokalnej historii i uczestnictwo we współczesnych wydarzeniach odbywających się w miejscu zamieszkania, stworzenie możliwości pokazania tego, co najwartościowsze, najciekawsze we własnym sołectwie, gminie czy mieście.

Integracyjne spotkanie mikołajkowe najmłodszych czytelników Oddziału dla dzieci oraz dzieci  słabo widzących z Koła Terenowego Polskiego Związku Niewidomych w Żywcu. Paczki ufundował Burmistrz Miasta oraz Sponsorzy.

Rok 2007        Ferie zimowe w bibliotece pod hasłem „Uśmiech Astrid Lindgren”

                       Ogłoszenie wyników na najaktywniejszego czytelnika Oddziału dla dzieci

Zakończenie remontu Siejby. Wyposażenie  i przeprowadzka. Jubileusz  115-lecia ŻBS.

                                            H I S T O R I A       "S I E J B Y "

W przekazach ustnych dom ten  uważany jest za jeden z najstarszych w mieście Żywcu.

Pierwotnie budynek ten stanowił trzy osobne kamienice, które zostały przebudowane i połączone w XVIII wieku.

MACIEJ NAWRATIL ur. 16.02.1844 r. w Wolfirsch Datschitz na Morawach - przedsiębiorca kamieniarki, który (prawdopodobnie przed 1880 r. po powodzi na Morawach), przywędrował do Żywca z żoną Marią z d. Dvorak oraz dwoma córkami.
Tutaj zakupił kamieniołomy w Zadzielu, Czernichowie i w Jeleśni i tutaj prowadził działalność . Po jakimś czasie zakupił duży murowany budynek obecnie ul. Kościuszki 5 /prawdopodobnie dawny dom księży mansjonarzy, data zakupu nn/ zlokalizowany na działce przylegającej do cmentarza przykościelnego /dom ten wtedy nazywano "Nawratilówką"/.
Maciej Nawratil z rodziną zamieszkiwał w jednej części domu /tj. części budynku od strony kościoła/, natomiast w drugiej części domu /tj. obecnie od ul. Zamkowej/ otworzył hotel pod nazwą "Europa", w budynku tym mieściła się również restauracja . W obszernych piwnicach domu stały beczki z miodem i winem dla gości.
W roku 1910 M. Nawratil na swój koszt wykonał wszelkie prace kamieniarskie przy budowie Pomnika Grunwaldzkiego. Z racji prowadzonej działalności kamieniarskiej miał on nie mały wkład w upiększanie miasta - chodzi o bruki i chodniki. Jednak sporo pieniędzy wpłacił do kasy Rady Powiatu jako kary pieniężne za wielokrotnie niszczenie dróg w powiecie przez zatrudnianych furmanów do rozwożenia kamienia z kamieniołomów. Wielokrotnie Rada Powiatu zobowiązywała przedsiębiorcę do naprawy dróg /Archiwum Państwowe w Żywcu Wydz.Powiat.,WPŻ I-5 pog.79/.
M.Nawratil był Prezesem Towarzystwa C.K. Weteranów Wojskowych w Żywcu pod Protektoratem Jego C.K. Wysokości Arcyksięcia Karola Stefana.
/prawdopodobnie M. Nawratil był weteranem wojskowym bitwy pod Konigretz w 1866r./ W Archiwum Państwowym w Żywcu istnieje dokumentacja , że M. Nawratil od jesieni 1902 r. został Obywatelem Miasta /Arch.Państ. w Żywcu Wydz.Powiat., WPŻ -7, pag.302/.
Maciej Nawratil zmarł 25.03.1918 r w Żywcu i jest pochowany w rodzinnym grobowcu na cmentarzu Przemienienia Pańskiego . Po Jego śmierci w "Nawratilówce" zamieszkiwała żona z córkami.
Prawdopodobnie ok. roku 1921 żona Maria sprzedała dom Towarzystwu Rolniczemu "Siejba".

W okresie międzywojennym obiekt mieścił także organizację „Strzelec” oraz mieszkania lokatorskie,

Po II wojnie światowej budynek wymagał gruntownego remontu, był bardzo zniszczony działaniami wojennymi.

W roku 1950 do Siejby wprowadzono Muzeum . Kapitalny remont trwał wiele lat (1951-1954) i (1956-1960)

W roku 1956 stan budynku Siejby uległ pogorszeniu, Zbiory muzealne przeniesiono do Starego Zamku, rozważano nawet rozbiórkę budynku „Siejby”.

Długi i trudny remont trwał do 1960 roku, po tym roku Muzeum zaczyna się rozwijać, przybywa eksponatów i zwiedzających.

W 1991 roku Muzeum przejęło remont Starego Zamku,W 1992 nastąpiło przeniesienie tam części eksponató.

W roku 2005 Muzeum Miejskie opuściło mury Siejby.

W 2006 roku rozpoczęto generalny remont  i adaptację budynku dla potrzeb biblioteki.

Środki finansowe potrzebne na remont i adaptację pochodzą z funduszy europejskich z Programu INTERREG IIIA Polska Republika Słowacka. W roku 2007 zakończono remont Siejby i wprowadzono do budynku Żywiecką Bibliotekę Samorządową.

e-mail: Żywiecka Biblioteka Samorządowa